Szanowni Państwo, drodzy Czytelnicy, Oddaję w Państwa ręce 31. numer Kwartalnika „Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania”. Jest to wydanie specjalne, ponieważ w całości przeznaczone na publikację nagrodzonych prac w XV. edycji ogólnopolskiego konkursu na najlepsze prace magisterskie i doktorskie poświęcone problematyce niepełnosprawności „Otwarte drzwi”.
Ideą organizowanego już od 16. lat konkursu „Otwarte drzwi” jest zwiększanie zainteresowania problematyką niepełnosprawności wśród osób kończących studia wyższe, próba zmiany sposobu postrzegania niepełnosprawności, a także – co najistotniejsze – wyznaczenie kierunków działań na rzecz środowiska osób niepełnosprawnych. Głównym zadaniem konkursu jest promowanie nowatorskich, ciekawych i godnych wdrażania rozwiązań służących szeroko pojętej rehabilitacji i integracji społecznej.
Ludzie nauki pod koniec XXI wieku w większym stopniu niż w okresach wcześniejszych skupiają swoje predylekcje do danego obszaru wiedzy, uwzględniając zmienne paradygmaty, charakterystyczne cele działań w realizacji swych badań osadzonych w specyfice dla danego obszaru kulturowego. Zauważyć można również ogromny postęp w obserwacji wszystkich zagadnień związanych z niepełnosprawnością. Kolejne pokolenia młodych naukowców, eksplorując to zagadnienie, łamie stereotypy, identyfikuje bariery, porusza tematy dotychczas marginalizowane, a czasami uważane wręcz za tematy tabu. Jako przykład przywołać można badania, gdzie grupą badawczą są osoby z głęboką niepełnosprawnością intelektualną, przed laty pomijane i marginalizowane, zaś działania badawcze uważane były za instrumentalizm badawczy, szczególnie w kategorii społecznej.
W celu osiągnięcia pełnej inkluzji społecznej osób niepełnosprawnych należy jak najmocniej wspierać badaczy nad pogłębianiem wszelkich zagadnień w tym obszarze. Warto tym samym zachęcać młodych naukowców do podejmowania tego wyzwania i stawiania śmiałych hipotez w obszarach badawczych. Już Ptolemeusz, dokonując porównań w Almageście równoważnych empirycznie hipotez, dotyczących pozornego ruchu Słońca, a mianowicie hipotezy epicyklów i kół ekscentrycznych, stwierdza: „trzeba się starać w miarę możliwości dobierać dla ruchów niebieskich jak najprostsze hipotezy, jeśli to jednak nie może się udać, to trzeba przejść do innych hipotez, które to umożliwią”. Tak więc, skoro starożytni dowiedli, że przyjęcie kryterium empirycznego w ocenie naukowych teorii jest niewystarczalne, tym samym nasze społeczeństwo żyjące w epoce antropocenu jest niejako „skazane” na eksplorację zjawiska niepełnosprawności w jak najszerszym wymiarze. Pamiętajmy również, że rozwój badań nad niepełnosprawnością to realizacja zapisów Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, ponieważ dzięki nim możemy lepiej identyfikować bariery wynikające z postaw i środowiska, które utrudniają pełny udział w życiu społecznym na równi z innymi osobami.
Dlatego przy okazji publikacji tego specjalnego wydania naszego czasopisma zachęcam całe środowisko akademickie do pogłębiania badań nad zjawiskiem niepełnosprawności jako zjawiskiem społecznym, kulturowym i politycznym, występującym w codziennych interakcjach i praktykach społecznych. Warto bowiem pogłębiać badania dotyczące niepełnosprawności i pracować nad rozwojem modeli teoretycznych, badawczych, edukacyjnych i orzeczniczych, niezbędnych do niwelowania barier prawnych, fizycznych, politycznych i dyskryminujących postaw, które wykluczają osoby niepełnosprawne z naszego społeczeństwa. W związku z powyższym badania nad niepełnosprawnością przynoszą wiele korzyści zarówno samym osobom niepełnosprawnym, jak i całemu społeczeństwu poprzez uczestnictwo i obecność osób niepełnosprawnych w naszych przedszkolach, szkołach, uczelniach, miejscach pracy i codziennym życiu.
Mam wielką nadzieję, że ubiegłoroczni laureaci naszego konkursu nie przestaną w przyszłości zgłębiać swej wiedzy w obszarze niepełnosprawności oraz zaszczepią swą pasję wśród koleżanek i kolegów z rodzimych ośrodków akademickich.
Z życzeniami ciekawej lektury
Marlena Maląg
Prezes Zarządu PFRON
Przewodnicząca Międzynarodowej Rady Programowej
Kwartalnik "Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania"
źródło: www.pfron.org.pl