10 marca 2021 odbyło się połączone posiedzenie komisji ds. edukacji i polityki społecznej, na której omawiano zmiany w systemie edukacji specjalnej i włączającej oraz nowego systemu orzekania o niepełnosprawności.

Na wniosek posłów opozycji zostało zwołane posiedzenie połączonych komisji, na której omawiano cztery tematy:

 1. założeń planowanej reformy systemu orzecznictwa oraz harmonogramu jej przygotowywania i wdrażania,
2. założeń reformy «Edukacja dla wszystkich» oraz harmonogramu jej przygotowywania i wdrażania,
3. planowanych zmian w ustawie «Za życiem» oraz harmonogramu jej przygotowywania i wdrażania,
4. możliwości zmian w systemie i wysokości świadczeń np. możliwości łączenia pobierania świadczenia pielęgnacyjnego z pracą zawodową.”

Posiedzenie komisji trwało ponad 2 godziny i było bardzo burzliwe. Jednym z zarzutów było, czy to dobry pomysł, aby tak ważne kwestie omawiać na połączonych komisjach, bo czas jest ograniczony i należy narzucić niemal sprinterskie tempo posiedzenia, aby każdy mógł się wypowiedzieć.

Ad 1. Nowy system orzecznictwa

Podczas posiedzenia pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych minister Paweł Wdówik zaznaczył, że obecny system 3 stopni w ogóle nie przystaje do obecnych realiów i na jego podstawie nie da się precyzyjnie kierować pomocy do osób wymagających największego wsparcia. Dlatego też powstała Strategia na Rzecz Osób z Niepełnosprawnościami i planowana reforma orzecznictwa.

Minister Wdówik zaznaczył, że nowy system orzecznictwa odejdzie od medycznego postrzegania niepełnosprawności na rzecz klasyfikacji ICF, w której określa się zakres wsparcia, aby umożliwić osobie niepełnosprawnej niezależne życie. Obecnie na grupie kilku tysięcy osób niepełnosprawnych są opracowywane narzędzia dla potrzeb klasyfikacji ICF tak aby było one wystandaryzowane i były dostosowane do polskich realiów.

Minister dał słowo, że za 2-3 miesiące będzie zaprezentowany nowy system orzekania o niepełnosprawności i liczy, że w czerwcu 2021 zaczną się konsultacje, ale oczywiście nie może dać na to gwarancji.

Dodał również, że nikomu nic nie zostanie zabrane, orzeczenia wydane na stałe będą respektowane, ale pomoc docelowo ma być kierowana do osoby niepełnosprawnej, a nie jej opiekuna.

Ad 2. Reforma edukacji

Ta część posiedzenia zabrała najwięcej czasu i padło wiele zarzutów, że obecny stan jest daleki od optymalnego.

Na 220 tys. zdiagnozowanych uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi obecnie 70 proc. z nich uczęszcza do szkół ogólnodostępnych, a nie specjalnych. 30 proc. uczniów ogółem ma pewne problemy w szkole, ale do tej pory nie zostały określone ich specjalne potrzeby edukacyjne.

Padło zapewnienie, że szkoły specjalne nie zostaną zlikwidowane, a wręcz będą wzmacniane i rozwijane poprzez zwiększanie specjalistycznej kadry. Na kształcenie takiej kadry zostało przekazane 50 mln zł ze środków Unii Europejskiej.

Decyzja o wyborze szkoły pozostanie po stronie rodziców, tj. czy chcą posłać dziecko do szkoły ogólnodostępnej czy specjalnej.

Pojawił się zarzut, że rząd tak naprawdę w ogóle nie przewidział zwiększenia dotacji na potrzeby kształcenia, a cała obecna dyskusja skupia się na różnicowaniu wag dla poszczególnych schorzeń, czyli jednym zwiększany, ale to oznacza że komuś zabieramy.

Ad 3. Ustawa Za Życiem

Minister Wdówik mówił, że 13 listopada 2020 na wniosek premiera został powołany zespół ds. reformy ustawy Za Życiem i obecnie do końca marca 2021 są zbierane uwagi odnośnie zmian.

Ponieważ priorytetem jest niezależne życie osoby niepełnosprawnej trwają prace nad likwidacją ubezwłasnowolnienia i zastąpienia tego rozwiązania kuratelą (czy obojętnie jakby to w przyszłości się nazywało). To niepełnosprawny będzie decydować kto ma się nim opiekować. Niestety nie padły żadne konkrety zwłaszcza w odniesieniu do osób ze znaczną niepełnosprawnością intelektualną – kto i jak ma decydować za taką osobę.

Ad 4. Dorabianie do świadczenia pielęgnacyjnego dopiero po reformie systemu orzekania

Minister Wdówik powiedział, że są dwa obozy opiekunów osób niepełnosprawnych – jedni są za możliwością dorabiania do świadczenia pielęgnacyjnego, a inni uważają, że obecne przepisy należy zostawić bez zmian i dla tych, którzy chcą dorabiać powinno zostać wprowadzone nowe świadczenie.

Jest pomysł by w ustawie "za życiem" wprowadzić dorabianie do świadczenia pielęgnacyjnego, ale zdaję sobie sprawę, że wprowadzanie takiego rozwiązania dla rodziców osób niepełnosprawnych różnicuje grupy opiekunów i nie działa na niczyją korzyść. Dlatego najpierw zajmiemy się orzecznictwem a dopiero potem kwestią dorabiania do świadczenia.

I tu minister jasno dał bo zrozumienia, że ewentualne umożliwienie dorabiania do świadczenia pielęgnacyjnego będzie dopiero do reformie systemu orzekania niejako mając na myśli, że wielu opiekunów pobiera świadczenie, choć ich podopieczni wcale nie wymagając aż tak intensywnego wsparcia.

Słowa ministra Wdówika to zaprzeczenie tego co do tej pory mówił, bo padła propozycja dorabiania i wprowadzenia tzw. mechanizmu suwaka – czyli świadczenie pielęgnacyjne miałoby być pomniejszane o jakiś procent tego co opiekun dorobi.

źródło: www.nie-pelnosprawni.pl