Pracodawca zatrudniający osoby niepełnosprawne może uzyskać z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych dofinansowanie do ich wynagrodzeń.
Od 1 stycznia 2015 r. obowiązują przepisy unijnego rozporządzenia, które wskazują na konieczność uprzedniego ustalenia, czy pracodawca jest przedsiębiorstwem samodzielnym, powiązanym, czy partnerskim.
Zarówno Komisja Europejska, jak i sądy unijne niezwykle szeroko interpretują kwestie powiązań między przedsiębiorstwami w zakresie uzyskiwania pomocy -publicznej i są w tej sprawie bardzo restrykcyjne. Dlatego też ważne jest, aby przed uzyskaniem pomocy pracodawca ustalił swój status i prawidłowo wyliczył stan zatrudnienia (tzw. efekt zachęty ilościowy), od którego zależy możliwość uzyskania dofinansowania z PFRON do wynagrodzeń.
Definicja przedsiębiorstwa
Definicję przedsiębiorstwa samodzielnego, partnerskiego oraz powiązanego określa art. 3 ust. 1-3 Załącznika 1 do rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (dalej jako rozporządzenie nr 651/2014). Zgodnie z art. 1 Załącznika do rozporządzenia nr 651/2014 za przedsiębiorstwo uważa się podmiot prowadzący działalność gospodarczą bez względu na jego formę prawną. Zalicza się tu w szczególności osoby prowadzące działalność na własny rachunek oraz firmy rodzinne zajmujące się rzemiosłem lub inną działalnością, a także spółki lub stowarzyszenia prowadzące regularną działalność gospodarczą.
Podstawową cechą opisującą przedsiębiorstwo jest jego niezależność w działaniach rynkowych. W konsekwencji przedsiębiorstwem może być grupa podmiotów, które łącznie tworzą jednolity organizm gospodarczy. Ów organizm jest właśnie tym, co na gruncie unijnego prawa konkurencji należy uznać za przedsiębiorstwo. Zasadnicze znaczenie w kwestii określania, czy dane podmioty tworzą właśnie przedsiębiorstwo, jest zakres, w jakim mogą one funkcjonować niezależnie od siebie. Nie może bowiem być uznany za niezależny podmiot, który podlega kontroli innego podmiotu lub na który inny podmiot wywiera wpływ w takim stopniu, że badany podmiot nie ma możliwości samodzielnego decydowania w zakresie swojej działalności.
Przedsiębiorstwo samodzielne a powiązane
Zgodnie z unijną definicją przedsiębiorstwo samodzielne oznacza każde przedsiębiorstwo, które nie jest zakwalifikowane jako przedsiębiorstwo partnerskie w rozumieniu art. 3 ust. 2, ani jako przedsiębiorstwo powiązane w rozumieniu art. 3 ust. 3 Załącznika do rozporządzenia nr 651/2014.
Przedsiębiorstwa partnerskie oznaczają wszystkie przedsiębiorstwa, które nie zostały zakwalifikowane jako przedsiębiorstwa powiązane i między którymi istnieją następujące związki: przedsiębiorstwo posiada, samodzielnie lub wspólnie z co najmniej jednym przedsiębiorstwem powiązanym, co najmniej 25% kapitału innego przedsiębiorstwa lub praw głosu w takim przedsiębiorstwie.
Z kolei zgodnie z art. 3 ust. 3 Załącznika do rozporządzenia nr 651/2014 przedsiębiorstwa powiązane oznaczają przedsiębiorstwa, które pozostają w jednym z następujących związków:
przedsiębiorstwo ma większość praw głosu w innym przedsiębiorstwie w roli udziałowca/ akcjonariusza lub członka,
przedsiębiorstwo ma prawo wyznaczyć lub odwołać większość członków organu administracyjnego, zarządzającego lub nadzorczego innego przedsiębiorstwa,
przedsiębiorstwo ma prawo wywierać dominujący wpływ na inne przedsiębiorstwo na podstawie umowy zawartej z tym przedsiębiorstwem lub postanowień w jego statucie lub umowie spółki,
przedsiębiorstwo będące udziałowcem/akcjonariuszem lub członkiem innego przedsiębiorstwa kontroluje samodzielnie, na mocy umowy z innymi udziałowcami/akcjonariuszami lub członkami tego przedsiębiorstwa, większość praw głosu udziałowców/akcjonariuszy lub członków w tym przedsiębiorstwie.
Przedsiębiorstwa pozostające w jednym z takich związków za pośrednictwem osoby fizycznej lub grupy osób fizycznych działających wspólnie również uznaje się za przedsiębiorstwa powiązane, jeżeli prowadzą one swoją działalność lub część działalności na tym samym rynku właściwym lub rynkach pokrewnych (za rynek pokrewny uważa się rynek dla danego produktu lub usługi znajdujący się bezpośrednio na wyższym lub niższym szczeblu rynku w stosunku do rynku właściwego).
Efekt zachęty w podmiotach powiązanych
W komunikacie z dnia 21 lutego 2017 r. PFRON na stronie www.pfron.org.pl wskazał, że odpowiadając na napływające pytania dotyczące wykazywania efektu zachęty koniecznego do uzyskania dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych przez pracodawców pozostających w relacji powiązania Fundusz przypomina, iż efekt ten może zostać wykazany m.in. tzw. metodą ilościową - poprzez wykazanie wzrostu netto stanu zatrudnienia ogółem w miesiącu podjęcia zatrudnienia przez pracownika, na którego pracodawca zamierza pobierać dofinansowanie. Odnosząc to do pracodawców pozostających w relacji powiązania należy wskazać, że wzrost zatrudnienia ogółem osób
niepełnosprawnych powinien odnosić się do stanów zatrudnienia u wszystkich podmiotów w grupie. Natomiast jeżeli pracodawca powiązany przyjmuje pracownika na stanowisko wcześniej opróżnione przez innego pracownika, to w przypadku braku wzrostu zatrudnienia ogółem, wykazując efekt zachęty metodą jakościową bierze pod uwagę tylko pracowników zatrudnionych przez siebie.
PFRON poinformował także, iż w celu zapewnienia sprawnego i efektywnego korzystania przez pracodawców z pomocy publicznej w formie dofinansowania do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych stanowisko to ma zastosowanie za okresy począwszy od stycznia 2017 r.
Podstawa prawna
Załącznik nr 1 do rozporządzenia Komisji (UE) nr651/2014 r. z dnia 17.06.2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 1071108 Traktatu (Dz. U. UE L187 z 26.6.2014 r. str. 1)
Ustawa z dnia 27.08.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2046 ze zm.)
źródło: www.popon.pl
